Kiedy trzeba utworzyć służbę BHP?

Bezpieczeństwo i Higiena Pracy (BHP) to nie tylko zbiór nudnych przepisów, ale fundament efektywnego i odpowiedzialnego funkcjonowania każdej firmy. Właściwe zarządzanie BHP chroni pracowników, minimalizuje ryzyko wypadków i chorób zawodowych, a także zabezpiecza pracodawcę przed konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Ale czy każda firma musi tworzyć wewnętrzną służbę BHP? A może istnieją sytuacje, kiedy bardziej opłacalne i efektywne jest skorzystanie z pomocy z zewnątrz? Zagłębmy się w ten temat, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.

Służba BHP: Klucz do bezpieczeństwa w firmie

Służba BHP to wyspecjalizowana komórka lub osoba, której głównym zadaniem jest doradzanie pracodawcy i pracownikom w zakresie przestrzegania przepisów i zasad BHP. Jej rola jest nieoceniona – od identyfikacji zagrożeń, przez prowadzenie szkoleń, po udział w dochodzeniach powypadkowych. To właśnie dzięki jej działaniom możliwe jest utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w miejscu pracy, co przekłada się na zdrowie i dobre samopoczucie załogi.

Kiedy utworzyć służbę BHP w zakładzie pracy?

Polskie prawo pracy, a konkretnie Kodeks pracy oraz rozporządzenia wykonawcze, jasno określają, kiedy pracodawca ma obowiązek powołać wewnętrzną służbę BHP. Głównym kryterium jest zazwyczaj liczba zatrudnionych pracowników.

Kryterium liczbowe: Liczba pracowników

Obowiązek utworzenia *własnej służby BHP* w zakładzie pracy pojawia się, gdy pracodawca zatrudnia ponad 100 pracowników. W takim przypadku pracodawca jest zobowiązany do:

• Zatrudnienia co najmniej jednego pracownika służby BHP w pełnym wymiarze czasu pracy, jeśli zatrudnia od 101 do 200 pracowników.
• Zwiększenia liczby etatów służby BHP proporcjonalnie do wzrostu liczby pracowników. Na przykład, przy zatrudnieniu powyżej 200 pracowników, na każde kolejne 200 pracowników powinien przypadać co najmniej jeden dodatkowy pracownik służby BHP.

Warto pamiętać, że liczba pracowników jest tu kluczowa. Jeśli firma dynamicznie się rozwija i przekracza próg 100 osób, konieczne jest natychmiastowe podjęcie działań w celu utworzenia odpowiedniej służby. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi.

Specyfika działalności: Czynniki ryzyka

Choć liczba pracowników jest podstawowym wskaźnikiem, to rodzaj prowadzonej działalności i związane z nią ryzyka również mają znaczenie. W niektórych branżach, charakteryzujących się wysokim poziomem zagrożeń (np. budownictwo, przemysł chemiczny, górnictwo), nawet przy mniejszej liczbie pracowników, pracodawca może zdecydować się na utworzenie wewnętrznej służby BHP, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo. Jest to często podyktowane specyfiką procesów pracy i potencjalnymi, katastrofalnymi skutkami ewentualnych wypadków.

A kiedy można powierzyć zadania służby BHP firmie zewnętrznej?

Dla mniejszych przedsiębiorstw lub tych, które nie przekraczają ustawowych progów zatrudnienia, polskie przepisy przewidują elastyczne rozwiązania, pozwalające na skuteczne zarządzanie BHP bez konieczności tworzenia wewnętrznej służby.

Warunki powierzenia zadań zewnętrznym specjalistom

Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników ma możliwość powierzenia wykonywania zadań służby BHP specjaliście spoza zakładu pracy. Jest to często wybierane rozwiązanie ze względu na szereg korzyści:

• Oszczędność kosztów: Brak konieczności zatrudniania pracownika na pełny etat, płacenia składek czy zapewniania miejsca pracy.
• Dostęp do specjalistycznej wiedzy: Firmy zewnętrzne często posiadają szerokie doświadczenie w różnych branżach i są na bieżąco z najnowszymi przepisami i trendami w BHP.
• Obiektywizm: Zewnętrzny specjalista może spojrzeć na firmę z dystansu, co sprzyja identyfikacji problemów, które mogłyby być niezauważone przez wewnętrznych pracowników.

Przykładowo, małe biuro rachunkowe czy niewielki sklep spożywczy, zatrudniające kilkunastu pracowników, z powodzeniem mogą korzystać z usług zewnętrznego BHP-owca, który regularnie przeprowadzi audyty, szkolenia i doradztwo.

Kwalifikacje i odpowiedzialność: Na co zwrócić uwagę?

Decydując się na outsourcing BHP, kluczowe jest wybranie odpowiednio wykwalifikowanego specjalisty lub firmy. Zgodnie z przepisami, osoby wykonujące zadania służby BHP (zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne) muszą spełniać określone kwalifikacje i posiadać odpowiednie doświadczenie. Przy wyborze warto zwrócić uwagę na:

• Doświadczenie: Czy specjalista ma doświadczenie w branży podobnej do Twojej?
• Certyfikaty i uprawnienia: Czy posiada wymagane wykształcenie i ukończył odpowiednie szkolenia?
• Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej: To dodatkowe zabezpieczenie na wypadek błędów czy zaniedbań.

Pamiętaj, że nawet przy outsourcingu, ostateczna odpowiedzialność za stan BHP w firmie zawsze spoczywa na pracodawcy. Zewnętrzny specjalista jest doradcą i wykonawcą zadań, ale to pracodawca odpowiada za wdrożenie zaleceń.

Wyjątki i elastyczność w przepisach

Polskie przepisy BHP są dość elastyczne w pewnych sytuacjach. Pracodawca zatrudniający do 10 pracowników (lub do 20 pracowników w przypadku działalności zaliczonej do grupy, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych) może samodzielnie wykonywać zadania służby BHP, pod warunkiem ukończenia odpowiedniego szkolenia. Jest to opcja dla mikroprzedsiębiorców, którzy chcą osobiście nadzorować kwestie bezpieczeństwa. Ważne jest jednak, aby nie bagatelizować tego obowiązku i solidnie przygotować się do tej roli.

Podsumowanie: Świadome decyzje dla bezpieczeństwa

Zarządzanie Bezpieczeństwem i Higieną Pracy to proces dynamiczny, który wymaga od pracodawcy ciągłej uwagi i aktualizacji wiedzy. Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na utworzenie wewnętrznej służby BHP, czy powierzysz te zadania zewnętrznym specjalistom, kluczowe jest świadome i odpowiedzialne podejście. Inwestycja w bezpieczeństwo to inwestycja w ludzi, w stabilność firmy i jej pozytywny wizerunek. Pamiętaj, że bezpieczny pracownik to wydajny pracownik, a bezpieczne środowisko pracy to podstawa sukcesu każdej organizacji.