Zatrucia drogą oddechową a pierwsza pomoc

Niewidzialne zagrożenie, które może czaić się w naszych domach, garażach czy miejscach pracy. Zatrucie drogą oddechową to podstępny wróg, który atakuje bez ostrzeżenia, a jego skutki mogą być tragiczne. Wiedza o tym, jak rozpoznać objawy i, co najważniejsze, jak prawidłowo udzielić pierwszej pomocy, jest kluczowa. Pamiętaj, w takich sytuacjach liczy się każda sekunda, a twoja reakcja może uratować czyjeś życie, pod warunkiem, że zadbasz również o własne bezpieczeństwo.

Co to jest zatrucie drogą oddechową?

Zatrucie wziewne, bo tak fachowo nazywamy zatrucie drogą oddechową, to stan, w którym do organizmu dostają się toksyczne substancje w postaci gazów, par lub aerozoli. Wnikają one przez płuca bezpośrednio do krwiobiegu, rozprzestrzeniając się błyskawicznie po całym ciele. W przeciwieństwie do zatruć pokarmowych, tutaj działanie trucizny jest niemal natychmiastowe, co czyni ten rodzaj zatruć wyjątkowo niebezpiecznym.

Najczęstsze przyczyny zatruć

Zagrożenie może pochodzić z wielu źródeł, często tych, które mamy na co dzień w swoim otoczeniu. Do najczęstszych winowajców należą:

• Tlenek węgla (czad) - bezwonny i bezbarwny gaz, powstający w wyniku niepełnego spalania. Źródłem mogą być niesprawne piecyki gazowe, kominki czy nieszczelne przewody kominowe. To cichy zabójca, odpowiedzialny za wiele tragedii w sezonie grzewczym.
• Dym pożarowy - mieszanina toksycznych gazów, sadzy i gorącego powietrza. Już kilka wdechów może prowadzić do utraty przytomności.
• Opary chemikaliów - farby, rozpuszczalniki, kleje, a nawet środki czystości. Mieszanie niektórych preparatów (np. wybielacza z płynem do czyszczenia toalet) może uwolnić toksyczny chlor.
• Gazy przemysłowe - amoniak, siarkowodór i inne substancje używane w zakładach produkcyjnych.

Jak rozpoznać objawy zatrucia?

Symptomy mogą być bardzo zróżnicowane i zależą od rodzaju substancji oraz stopnia jej stężenia. Początkowo bywają mylone ze zwykłym przeziębieniem lub grypą, co opóźnia reakcję. Zwróć uwagę na:

• Bóle i zawroty głowy
• Nudności i wymioty
• Przyspieszony oddech i tętno
• Kaszel i duszności
• Zaburzenia widzenia i równowagi
• Utratę przytomności i drgawki

Ciekawostka: W przypadku zatrucia tlenkiem węgla, skóra poszkodowanego może przybrać charakterystyczny, wiśniowy kolor. Niestety, jest to objaw późny i często pośmiertny, dlatego nie należy na niego czekać.

Pierwsza pomoc krok po kroku

Gdy podejrzewasz zatrucie drogą oddechową, musisz działać szybko, ale przede wszystkim rozważnie. Twoje bezpieczeństwo jest absolutnym priorytetem.

1. Oceń sytuację i zadbaj o własne bezpieczeństwo. To najważniejsza zasada: martwy ratownik nikomu nie pomoże. Nie wchodź do pomieszczenia, w którym podejrzewasz obecność toksycznego gazu, jeśli nie masz pewności, że jest to bezpieczne. Jeśli to możliwe, wstrzymaj oddech, zanim wejdziesz, by otworzyć okna.
2. Ewakuuj poszkodowanego. Jak najszybciej wynieś lub wyprowadź osobę poszkodowaną na świeże powietrze. Jeśli jest to niemożliwe, otwórz szeroko wszystkie okna i drzwi, aby stworzyć przeciąg.
3. Wezwij pomoc. Natychmiast zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub 999. Poinformuj dyspozytora o podejrzeniu zatrucia wziewnego, liczbie poszkodowanych, ich stanie oraz dokładnym adresie.
4. Oceń stan poszkodowanego. Sprawdź, czy osoba jest przytomna i czy oddycha. Jeśli jest nieprzytomna, ale oddycha prawidłowo, ułóż ją w pozycji bezpiecznej. To zapobiegnie zakrztuszeniu się wymiocinami.
5. Rozpocznij resuscytację, jeśli to konieczne. Jeśli poszkodowany nie oddycha, niezwłocznie rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO), wykonując 30 uciśnięć klatki piersiowej na 2 wdechy ratownicze, aż do przyjazdu pogotowia lub odzyskania oddechu przez poszkodowanego.
6. Zapewnij komfort. Pozostań przy poszkodowanym do czasu przybycia służb ratunkowych. Zapewnij mu komfort termiczny (okryj kocem lub kurtką) i wsparcie psychiczne, jeśli jest przytomny.

Czego absolutnie nie robić?

• Nie wchodź do skażonej strefy bez zabezpieczenia.
• Nie podawaj poszkodowanemu niczego do picia ani jedzenia.
• Nie próbuj wywoływać wymiotów.
• Nie lekceważ objawów – nawet jeśli poszkodowany poczuje się lepiej po wyjściu na świeże powietrze, zawsze musi zostać zbadany przez lekarza.