Szkolenie wstępne BHP podczas urlopu pracownika służby BHP

W świecie dynamicznie zmieniających się przepisów i rosnącej świadomości znaczenia bezpieczeństwa pracy, jedno pozostaje niezmienne: konieczność zapewnienia każdemu nowemu pracownikowi odpowiedniego szkolenia wstępnego BHP. Co jednak zrobić, gdy kluczowa osoba odpowiedzialna za jego przeprowadzenie – pracownik służby BHP – akurat przebywa na zasłużonym urlopie? Czy bezpieczeństwo może poczekać? Absolutnie nie! Przyjrzyjmy się, kto w takiej sytuacji może przejąć stery, gwarantując zgodność z prawem i, co najważniejsze, ochronę zdrowia i życia pracowników.

Bezpieczeństwo przede wszystkim: Dlaczego szkolenie wstępne BHP jest kluczowe?

Szkolenie wstępne BHP to nie tylko formalność, ale fundamentalny element systemu zarządzania bezpieczeństwem w każdej organizacji. Jego głównym celem jest zapoznanie nowo zatrudnionych osób z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ryzykami związanymi z ich stanowiskiem oraz sposobami postępowania w sytuacjach awaryjnych. Zgodnie z polskim prawem pracy, żaden pracownik nie może zostać dopuszczony do pracy bez odbycia tego szkolenia. Jest to inwestycja w bezpieczne środowisko pracy, która minimalizuje ryzyko wypadków i chorób zawodowych, a także chroni pracodawcę przed konsekwencjami prawnymi i finansowymi.

Kto zwykle przeprowadza szkolenia BHP?

Standardowo za organizację i często za przeprowadzenie szkolenia wstępnego BHP odpowiada pracownik służby BHP. Jest to osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, której zadaniem jest doradztwo w zakresie przepisów BHP, kontrola warunków pracy oraz właśnie prowadzenie szkoleń. W mniejszych przedsiębiorstwach, gdzie nie ma wyodrębnionej służby BHP, rolę tę może pełnić pracodawca (jeżeli spełnia odpowiednie kwalifikacje) lub zewnętrzny specjalista BHP, z którym firma zawarła umowę.

Urlop pracownika służby BHP: Co wtedy?

Urlop pracownika służby BHP, jego choroba czy inna usprawiedliwiona nieobecność nie zwalnia pracodawcy z obowiązku zapewnienia szkolenia wstępnego nowym pracownikom. Terminowość tego szkolenia jest kluczowa i nie może być przesunięta, ponieważ dopuszczenie pracownika do pracy bez jego odbycia jest naruszeniem przepisów. W takiej sytuacji konieczne jest znalezienie osoby, która tymczasowo przejmie obowiązki szkoleniowe.

Alternatywne rozwiązania zgodne z prawem

Polskie przepisy przewidują kilka możliwości, by zapewnić ciągłość szkoleń BHP nawet podczas nieobecności etatowego specjalisty. Ważne jest, aby osoba zastępująca posiadała odpowiednie kwalifikacje i przygotowanie:

• Inny pracownik służby BHP: W większych firmach, gdzie funkcjonuje kilkuosobowa służba BHP, naturalnym rozwiązaniem jest wyznaczenie innego pracownika z tego działu do przeprowadzenia szkolenia.
• Zewnętrzny specjalista lub firma BHP: To bardzo częste i efektywne rozwiązanie. Wiele firm korzysta z usług zewnętrznych podmiotów specjalizujących się w BHP, które na bieżąco świadczą usługi, w tym również szkolenia. Mogą oni zostać wynajęci ad hoc lub na podstawie stałej umowy o współpracę.
• Pracodawca: Jeśli pracodawca sam posiada aktualne szkolenie okresowe dla pracodawców i osób kierujących pracownikami oraz odpowiednią wiedzę i doświadczenie, może samodzielnie przeprowadzić szkolenie wstępne. Dotyczy to zwłaszcza mniejszych firm.
• Wyznaczony pracownik posiadający odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie: W szczególnych przypadkach pracodawca może wyznaczyć innego pracownika, który posiada odpowiednią wiedzę z zakresu BHP, ukończył szkolenie dla pracowników służby BHP lub inne szkolenie przygotowujące do prowadzenia instruktażu stanowiskowego. Musi to być osoba posiadająca doświadczenie w danej branży i znajomość specyfiki pracy na danym stanowisku. Jest to jednak rozwiązanie wymagające dokładnej oceny kwalifikacji wyznaczonej osoby.

Kwalifikacje i wymagania dla zastępcy

Niezależnie od tego, kto przejmie obowiązki szkoleniowe, musi spełniać określone kryteria. Przede wszystkim powinien posiadać aktualną wiedzę z zakresu przepisów BHP, a także umiejętności dydaktyczne, które pozwolą mu efektywnie przekazać informacje. W przypadku instruktażu stanowiskowego, osoba prowadząca musi być także doświadczonym pracownikiem na danym stanowisku lub stanowisku pokrewnym. Brak odpowiednich kwalifikacji osoby prowadzącej szkolenie może skutkować uznaniem szkolenia za nieważne, co naraża pracodawcę na konsekwencje prawne i finansowe.

Ciekawostki i praktyczne wskazówki

Warto pamiętać, że w niektórych krajach europejskich praktyka delegowania odpowiedzialności za szkolenia BHP jest bardziej elastyczna, jednak zawsze z naciskiem na kompetencje osoby szkolącej. W Polsce, ze względu na szczegółowe przepisy, kluczowe jest ścisłe przestrzeganie wytycznych. Praktyczną wskazówką dla pracodawców jest stworzenie planu awaryjnego, który określa, kto i w jaki sposób przejmie obowiązki BHP w przypadku nagłej nieobecności pracownika służby BHP. Może to być umowa z zewnętrzną firmą lub wyznaczenie i przeszkolenie wewnętrznego pracownika do pełnienia roli zastępcy, nawet jeśli jest to tylko instruktaż stanowiskowy. Takie przygotowanie pozwala uniknąć przestojów i zapewnia ciągłość bezpieczeństwa.

Podsumowanie: Nie ma wymówek dla bezpieczeństwa

Obowiązek zapewnienia szkolenia wstępnego BHP jest nienaruszalny i nie może być odłożony w czasie, nawet z powodu urlopu pracownika służby BHP. Pracodawca ma obowiązek zapewnić, że osoba prowadząca szkolenie posiada odpowiednie kwalifikacje i wiedzę. Niezależnie od tego, czy będzie to inny pracownik służby BHP, zewnętrzny specjalista, czy sam pracodawca, bezpieczeństwo i przestrzeganie przepisów muszą być priorytetem. Pamiętajmy, że odpowiedzialność za bezpieczne warunki pracy spoczywa zawsze na pracodawcy, a odpowiednio przeprowadzone szkolenie wstępne to pierwszy i najważniejszy krok w budowaniu kultury bezpieczeństwa w firmie.